Tavşan, leporidae familyasını oluşturan memeli türlerinin ortak adıdır. Dünya üzerinde çok sayıda tür mevcut olmasına rağmen, genellikle yabani tavşan ve evcil tavşan olarak iki gruba ayrılırlar. yabani tavşanlar evcil tavşanlardan anatomik yapı ve davranış olarak farklıdırlar. bir kere yabani tavşanlar, evcil akrabalarına göre daha uzun kulaklı, güçlü bacaklı ve çok daha iri canlılardır. normal tavşanlar genelde toprağa kazdıkları oyuklarda yaşarlar ve avcılardan saklanarak korunurlar. yabani denilen türde ise avcılardan korunmanın tek yolu kaçmaktır. aynı şekilde normal bir tavşanın yavrusu çıplak doğarken, yabani tavşan yavruları doğduklarında kıllılardır ve bir günde vahşi yaşama adapte olabilecek hale gelirler. ayrıca tavşanlar kemirgen (rodentia) ailesine mensup değil, tavşangiller (lagomorpha) ailesine mensup canlılardır. kemirgenlerle yalnızca uzaktan akrabalardır.
yabani bir tavşan.
Evde Tavşan Var !
Son zamanlarda tavşanlar da tıpkı kedi köpekler kadar popüler evcil hayvanlar oldular, ama maalesef pet shoplarda ufacık kafeslerin içinde satılan bu avuç içi büyüklüğündeki tüy yumakları geçici hevesler uğruna alınıp, daha sonra yetişkin bir kedi boyutuna geldiğinde sokağa terk ediliyor. hatta pek çok anne baba çocuklarının istemesi üzerine alıyor onları, sanki canlı değil de oyuncaklarmış gibi... tavşanlar yetişkinken bile narin canlılar ve en ufak bir yanlış tutma ya da kaza ile belleri kırılıp felç olabilirler, bir çocuğun elinde minicik bir yavru tavşanı düşünün, ve sonunun ne olacağını?
Hadi diyelim bu ufak tavşancık tutundu hayata ve ölmedi, bu kez ne oluyor biliyor musunuz? büyüyen tavşan evdeki eşyaları kemirmesi ve gereken temizlik yapılmadığı için -burayı özellikle vurguluyorum çünkü bir tavşan en az bir kedi kadar temizdir ve tuvalet eğitimini içgüdüsel olarak alır- koktuğu gerekçesiyle atılıyor sokağa.
Sizden tek istediğim hayvanların da tıpkı bizim gibi yaşama haklarının olduğunu kavramanız. lütfen pet shoplardaki hayvan ticaretine ortak olmayın eğer bir evciliniz olsun istiyorsanız, barınaklardan sahiplenin ya da bu işe kendini adamış, baktığı her canlıyla ayrı ayrı ilgilenen güvenilir üreticilerden satın alın. barınaklardaki demir kafeslerin ardındaki terk edilmiş canlıları görmezden gelip pet shoplardaki uçuk fiyatlara satılan cins diye tabir edilen hayvanlar satın almayın çünkü bu bir arz-talep meselesi siz belki onu o kafesten kurtardığınızı düşünebilirsiniz unutmamanız gereken şey onun yerine yarın yenisinin geleceği. üzgünüm ama durum bu ben en iyisi tekrar tavşanlara döneyim.
Tavşanlar ne yer ne içer ?
Tavşanlar herbivor yani otobur canlılardır ve kesinlikle ot ile beslenirler. ot dediğimiz şeyleri biraz açarsak yeşil biktiler, meyveler, yemişler, ot kökleri ve tabi ki kuru ot. Kuru ot tavşanların sindirim sistemine yardımcıdır, sindirim sistemini düzenleyerek ishal olmayı önlerler çünkü ishal bir tavşan için çok risklidir.
Evde beslediğimiz tavşanlara pelet yem verebilirsiniz, bu yem tavşanın ihtiyaçlarını karşılar düzeydedir ve bir kedi köpek mamasından çok daha ucuzdur. sadece pelet yemle sınırlı kalınmamalı, bunun yanında yeşillik ve kuru ot da verilmelidir. yalnız yavru tavşanlara yeşillik verilmesi 3. aya kadar önerilmez çünkü sindirim sistemi bundan çabuk etkilenir, ishal riski artar. bunun dışında bugs bunny'nin aksine tavşanlar çok fazla havuç sevmezler :) tavşanlar şeker sindiriminde zorlanır ve havuç çok fazla şeker içerir bu yüzden havucun sık verilmesi yanlıştır. Bir diğer yanlış kanı da tavşanların su içmediği, suyu yediği yeşilliklerden aldığı yönündedir. tavşanlar tabi ki su içer!
Tavşanlarda üreme
Tavşanlar tıpkı diğer memeliler gibi doğurarak ürerler. Üreme hızları hakkında daha çok bilgi edinmek istiyorsanız avustralya tavşan istilasını bir araştırın derim :) şaka bir yana avustralya'da evcil tavşan beslemenin yasak olduğunu duymuştum. o taraflardan bu yazıyı okuyan varsa hemen burayı terk etsin ! boşuna heveslenmeyin diye diyorum canım :)
Bir dişinin gebe kalması için tek bir çiftleşme yeterlidir çünkü dişi çiftleşmeyi kabul ettiği zaman kızgınlık dönemindedir ve çiftleşme neredeyse % 100 oranında gebelikle sonlanır. Gebelik süresi yaklaşık 29-32 gündür eğer tavşanınız 34. günün sonunda doğurmamışsa bu yavruların öldüğü anlamına gelir.
Gebe kalan dişi durgunlaşır ve iştahı artar aynı zamanda karnı şişmeye başlar doğumdan bir iki gün önce yavru tavşanlar tüysüz doğacakları için anne gıdı bölgesindeki tüylerini yolarak doğacak yavrulara yatak hazırlar. bazen dişi tavşanlar çiftleşmedikleri halde bu davranışları gösterirler buna yalancı gebelik denir. yalancı gebeliğe sebep olan şey dişinin vajinasının mekanik olarak uyarılmasıdır bu uyarılma siz onun tüylerini tararken bile gerçekleşebilir. yalancı gebelik yaşayan tavşanlar tıpkı gerçek gebe davranışı sergiler fakat doğum için geçen süre sona erdiğinde bu davranışlar da son bulur. tavşan normal davranmaya devam eder.
Tavşanlar gece aktif canlılar oldukları için doğum sabaha karşı alacakaranlık zamanı gerçekleşir yavru sayısı üçden sekize kadar değişebilir. yeni doğan tavşanlar annelerinin kokusunu üzerlerinde taşırlar bu yüzden yeni doğmuş tüysüz bir tavşana dokunursak elimizin kokusu sindiği için anne onu artık tanımaz bu da yavrunun ölümüyle sonuçlanır. yavruların on gün boyunca gözleri kapalıdır daha sonra gözleri açılan yavrular evin içinde dolaşmaya başlarlar :)
Size tek önerim şu eğer bu kadar hızlı üreyebileyecek canlılarla başa çıkamayacaksanız farklı cinsiyetten tavşanları evinizde bulundurmayın ya da tavşanınızı iyi bir veteriner hekime götürerek kısırlaştırın.
Tuvalet eğitimi
Tavşanlar çok rahat tuvalet eğitimi alabilirler, yetişkin bir tavşan avcılardan korunmak için kendi belirlediği bir yere idrarını bırakır ve orayı tuvaleti beller. evdeki bir tavşan için ise kedi tuvaletlerinden almanız ve içerisine talaş koymanız yeterlidir önemli olan şu ki bu tuvalet her gün mutlaka temizlenmelidir şayet tavşanınız alıştırmak istediğiniz yer dışında başka bir yere çişini yaparsa ki bu yavruyken yaptığı çiş kazalarıdır :) o bölgeyi kokulu deterjanla iyice silin çünkü tavşanlar idrar kokularının bulunduğu yere tekrar işer. dışkı için aynı şeyi söyleyemeyeceğim tavşanlar gezdikleri yerlere ufak siyah toplar bırakır ama bu toplar son derece kuru dışkılardır yapışması ya da kötü kokması söz konusu değildir tabi ki ishal durumu dışında. ayrıca tavşan tuvaletine iyice alıştığında dışkılamayı da oraya yapmayı tercih ettiğini göreceksiniz. bunun dışında tavşanlar kaprofaji denen bir olayı gerçekleştirirler bu normal dışkıya göre sıvı ve besin değeri yüksek bir dışkının anüsten çıkarken tekrar yenmesi durumudur bu tavşanlar için çok önemlidir, eğer kaprofaji yi önlemeye kalkarsanız tekrar sindirmek isteyeceği besinleri vücuduna alamaz ve böylece bağışıklık sistemi zayıflar. hiç merak etmeyin ortalığın batacağı filan yok tavşanlar gayet özenle ağızlarını anüslerine götürüp bu tür dışkıları yer ve sonrasında yalayarak kendini temizler hatta bir tavşan sahibi olarak bu tür dışkıyı hiç görmedim diyebilirim demek bizim oğlan fazla titiz :)
Kemirme problemi
Tavşanlar kemirmeyi seven canlılardır bu yüzden evde beslerken dikkatli olunmalıdır özellikle elektrik kablolarına dikkat edin tavşanlar bunları kemirmeyi sever aynı zamanda karton kutulara da bayılırlar. evinizdeki eşyaların biraz kemirilmesini göze almalısınız. kemirmeyi önlemek için ufak tahta parçaları verebilirsiniz yalnız dikkat etmeniz gereken şey bu tahtalar pet shoplarda satılan boyalı tahtalar olmasın. ayrıca bir tavşana zehirli olmayan ağaç dallarını da verebilirsiniz bunun haricinde kozalakla oynamayı çok sevenler de var. bu oyuncaklarla stres atmak kemirme kazalarını en aza indirir ayrıca tavşanların yaşı ilerledikçe kemirme istekleri azalır. bir tavşana kapalı bir balkon, bir oda veya çatı katınızı ayırırsanız onu kafesten kurtarmış olursunuz. çünkü tavşanlar tıpkı diğer hayvanlar gibi kendilerine özel alan isterler. bir tavşanın bir eşyayı sahiplendiğini o eşyaya çenesini sürtmesinden anlayabilirsiniz, kokularını bırakarak eşyayı işaretlerler hatta kendilerine bölge belirlerler :)
Tavşanlar yıkanır mı?
Hayır bir tavşan kesinlikle yıkanmaz onlar bu konuda kedi gibidirler suya girmeyi ve ıslanmayı pek sevmezler dahası üşütüp hasta olabilirler. baktınız çok kirlendi nemli bir bezle silip kurulayabilirsiniz ama unutmayın tüyler iyi kurutulmalı.
Not: Daha fazla bilgi almak isterseniz sizi http://www.tavsan.org/main.php adresine yönlendirebilirim. sadece tavşanlar için kurulmuş ve emek verilmiş bir site.
LUNA
Luna 2 mayıs 3013 tarihinde eve geldi. geldiğinde portakal boyutunda ufacık bir yavruydu önce eskiden balıklarım için kullandığım büyük bir akvaryumu kafes yaptık ona, şuan ise teras katta tahta plaklarla çevirerek yaptığım bir alanda yaşıyor tek sorunumuz üniversite yüzünden ondan ayrı kalmam. onun dışında bir problemimiz yok dimi koç? :)
Önce dişi olduğunu düşünmüştüm ama bir keresinde kafesini temizlerken kucağıma aldığımda testislerinin belirginleşmeye başladığını fark ettim, o vakte kadar herkes kızım diye sevdi garibimi :)
bu ilk fotoğraflarından.
geleli iki hafta olmuş.
ağzını yediğim !
çitle çevirdiğim alanda onun için yaptığım bir yuva da var onun üzerine çıkmış burda :)
tuvalet baskını ! eski çekmecenin kenarları itina ile kemirilmiş :)
bu da kendisine hazırladığım öğün yandaki ufak olan hamster için.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder